Ασφάλιση Συνεταίρων
Τα χαρακτηριστικά της συνεταιριστικής επιχείρησης
Ο αριθμός των συνεταιριστικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι αξιοσημείωτα μεγάλος.
Για να δημιουργηθεί μια εταιρεία μεταξύ συνεταίρων είναι προφανές πως υπάρχουν κατ΄ελάχιστο οι παρακάτω συνθήκες :
- Οι συνεταίροι έχουν κοινούς επαγγελματικούς στόχους και οράματα.
- Οι ρόλοι τους είναι αμοιβαία μοιρασμένοι και διακριτοί.
- Έχουν συμφωνηθεί μεταξύ τους οι στόχοι, η στρατηγική και γενικότερα ο τρόπος λειτουργίας της επιχείρησης.
- Υπάρχει αμοιβαία ασφάλεια και εμπιστοσύνη μεταξύ τους.

Όντως, η εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης εξαρτάται απόλυτα από τις παραπάνω παραμέτρους. Θεωρείται βέβαιο πως οι συνεταίροι έχουν διαμοιράσει τους λειτουργικούς τους ρόλους μέσα στην επιχείρηση, ανάλογα με τις ικανότητες και δεξιότητες του καθενός, η στρατηγική συναποφασίζεται και συνυπογράφεται.
Τέλος, θεωρείται αυτονόητο πως υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ τους, αφού κανείς λογικός άνθρωπος δεν θα διακύβευε τα οικονομικά του συμφέροντα συνεργαζόμενος με κάποιον που δεν θα εμπιστευόταν.
Δυστυχώς όμως όλα αυτά μπορούν να αλλάξουν σε μια στιγμή, αφού η θνητότητα είναι ένα αναπόφευκτο και κυρίως απρόσμενο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης.
Τι προβλήματα δημιουργεί η απώλεια ενός συνεταίρου
Σε μια τέτοια περίπτωση οι καταστάσεις που μπορεί να επακολουθήσουν είναι εξαιρετικά περίπλοκες. Στους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» είναι γνωστό πως η ζωή ενός επιχειρηματία είναι κοπιαστική, με τα επίπεδα άγχους και ανασφάλειας υψηλότατα, με ότι τα παραπάνω σημαίνουν για τη σωματική του υγεία.
Αν ο θανών ήταν μέτοχος πλειοψηφίας οι κληρονόμοι μπορεί να αλλάξουν το διοικητικό συμβούλιο, να διορίσουν νέα στελέχη, να αναδιοργανώσουν την εταιρία κατά το δοκούν και τέλος να επιβάλλουν την παρουσία τους στην εταιρεία, χωρίς να έχουν τα ταλέντα και δεξιότητες να το κάνουν.
Επιπλέον, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να αλλάξει η στρατηγική της εταιρείας, αφού οι κληρονόμοι μπορεί να ενδιαφέρονται για απόδοση μερισμάτων και να τους αφήνει αδιάφορη η στρατηγική που πιθανόν να είχαν επιλέξει οι συνεταίροι, πχ επένδυση του μεγαλύτερου μέρους των μερισμάτων για την ανάπτυξη της εταιρείας.
Οι παλιοί συνέταιροι μειοψηφίας θα υποχρεωθούν είτε να ακολουθήσουν τη νέα Διοίκηση, είτε να παραιτηθούν.
Αν ο θανών ήταν μέτοχος μειοψηφίας οι κληρονόμοι του μειοψηφούντος μετόχου έχουν κάποια νόμιμα δικαιώματα, όπως δικαίωμα ψήφου στις συνελεύσεις, λήψη πληροφοριών σχετικά με τα οικονομικά στοιχεία, τα πελατολόγια, τις στρατηγικές της επιχείρησης και φυσικά το «δικαίωμα» να κάνουν δύσκολη την ζωή των υπολοίπων, εφόσον το θελήσουν.
Στατιστικά θνητότητας συνεταίρου.
Έρευνα διεθνούς forum underwriters για τη θνησιμότητα μετόχων συνεταιριστικής επιχείρησης και στελεχών επιχείρησης, έχει δείξει τα κάτωθι, απρόσμενα εν ολίγοις, αποτελέσματα:
ΜΕΛΕΤΗ Α- ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΕ ΔΥΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥΣ
ΗΛΙΚΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥ 1 | ΗΛΙΚΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥ 2 | % ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΝΟΣ ΕΚ ΤΩΝ ΔΥΟ, ΠΡΙΝ ΤΟ 65ο ΗΛΙΚΙΑΚΟ ΕΤΟΣ |
30 | 30 | 48% |
30 | 35 | 48% |
30 | 40 | 47% |
30 | 45 | 46% |
30 | 50 | 44% |
30 | 55 | 41% |
30 | 60 | 36% |
35 | 35 | 47% |
ΜΕΛΕΤΗ Β- ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΕ ΤΡΕΙΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥΣ
ΗΛΙΚΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥ 1 | ΗΛΙΚΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥ 2 | ΗΛΙΚΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΥ 3 | % ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΝΟΣ ΕΚ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ, ΠΡΙΝ ΤΟ 65ο ΗΛΙΚΙΑΚΟ ΕΤΟΣ |
30 | 30 | 30 | 63% |
30 | 35 | 35 | 62% |
30 | 30 | 40 | 62% |
30 | 30 | 45 | 61% |
30 | 30 | 50 | 60% |
30 | 30 | 55 | 59% |
30 | 30 | 60 | 57% |
35 | 35 | 35 | 54% |
Ποιες οι ενδεχόμενες περιπτώσεις μετά την απώλεια συνεταίρου
- Οι κληρονόμοι γίνονται ενεργοί υπάλληλοι.
Η περίπτωση να αποδειχθούν οι κληρονόμοι ικανοί στη διοίκηση ή στην αναπλήρωση της προσφοράς του θανόντος, δυστυχώς δεν είναι συχνή. Συνήθως οι κληρονόμοι δεν έχουν εμπειρία και ικανότητα να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του επιχειρηματικού γίγνεσθαι . Αυτό προκαλεί δυσαρέσκεια στους υπόλοιπους συνεταίρους, η εργασία των οποίων είναι η μόνη που διατηρεί βιώσιμη την επιχείρηση. - Οι κληρονόμοι πωλούν το μερίδιό τους σε τρίτο
Οι κληρονόμοι είτε γιατί αδυνατούν να συμμετάσχουν στην επιχείρηση, είτε γιατί δε το θέλουν, είτε γιατί έχουν άμεση ανάγκη ρευστών, αποφασίζουν την πώληση των μεριδίων τους σε τρίτο.
Προτεραιότητα έχουν οι εναπομείναντες συνέταιροι οι οποίοι όμως μπορεί να αδυνατούν να πληρώσουν το τίμημα.
Τότε θα στραφούν σε κάποιο σε τρίτο επιχειρηματία, πιθανόν και σε ανταγωνιστή. Η τιμή πώλησης ασφαλώς δε θα είναι η καλύτερη δυνατή. Οι εναπομείναντες εταίροι θα βρεθούν στην εξαιρετικά δυσάρεστη θέση είτε να ανεχθούν την διοίκηση ενός ανταγωνιστή ,αν είναι μειοψηφία, είτε τις αρνητικές επιρροές ενός συνεταίρου μειοψηφίας. - Οι κληρονόμοι πωλούν το μερίδιό τους στους επιζώντες συνεταίρους
Το πρώτο πρόβλημα που συνήθως προκύπτει είναι η συμφωνία επί της τιμής. Ακόμα και αν το τίμημα συμφωνηθεί, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να μην υπάρχει η δυνατότητα ανεύρεσης χρημάτων.
Ακόμα και αν η εταιρία έχει σημαντικά περιουσιακά στοιχεία είναι πολύ δύσκολο αυτά να ρευστοποιηθούν.
Ακόμα και αν προέλθουν από δάνειο, αυτό θα γίνει ένα τεράστιο φορτίο στους εναπομείναντες συνεταίρους, άκρως ανασταλτικό για την ανάπτυξη της επιχείρησης.

Η πλέον ξεκάθαρη λύση- Ασφάλιση Ζωής συνεταίρων και ρήτρα πρώτης άρνησης στο καταστατικό της επιχείρησης
Την πιο καθαρή λύση αποτελεί η προσυμφωνημένη αγοραπωλησία εταιρικών μεριδίων μεταξύ συνεταίρων, μέσω ασφαλιστηρίου συμβολαίου ζωής ( buy and sell agreement).
Και αυτό γιατί και οι κληρονόμοι αποκτούν ακέραιο και σε μετρητά το αποτέλεσμα του κόπου και εργασίας του θανόντος, από την άλλη οι εναπομείναντες συνεταίροι αποκτούν τα κεφάλαια για την εξαγορά των μεριδίων του θανόντος, έτσι ώστε η επιχείρηση να συνεχίσει την απρόσκοπτη λειτουργία της χωρίς τις προαναφερθείσες δυσάρεστες παραμέτρους.
Η διαδικασία περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
- Αποτίμηση της εταιρείας, κατά προτίμηση σε εξειδικευμένους συμβούλους αποτίμησης επιχειρήσεων.
- Ρήτρα πρώτης άρνησης. Το καταστατικό της επιχείρησης τροποποιείται με την προσθήκη της ρήτρας πρώτης άρνησης. Η ρήτρα αυτή προβλέπει πως σε περίπτωση θανάτου ενός εκ των συνεταίρων ή σε περίπτωση που όποιος συνεταίρος επιθυμεί να αποχωρήσει, τότε ο πρώτος που θα έχει δικαίωμα αγοράς των μεριδίων, είναι ο εναπομείνας συνεταίρος.
- Ασφαλιστήριο συμβόλαιο ζωής. Εν συνεχεία συνάπτουν από ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο ζωής με ασφαλισμένο κεφάλαιο το ποσό που αντιστοιχεί στην αξία του μεριδίου του καθενός. Εφόσον συμβεί ο κίνδυνος, τότε η ασφαλιστική εταιρία πληρώνει το ασφαλισμένο κεφάλαιο στους δικαιούχους και αυτοί με τη σειρά τους έχουν την υποχρέωση να μεταβιβάσουν τα μερίδιά τους στους εναπομείναντες συνεταίρους.